สรุปหนังสือ The ​Third Alternative l SALESARM

Third Alternative (Stephen Covey)
 

สิ่งที่คุณจะได้รับจากบทความนี้

1. เหตุผลว่าทำไมแนวคิดที่ว่ามีเพียงผิดและถูก จึงเป็นแนวคิดที่ไม่มีประสิทธิภาพในการแก้ไขปัญหา
2. เหตุใด แนวความคิด ‘ตัวเลือกที่ 3’ จึงเป็นทางเลือกที่มีประสิทธิภาพในการใช้แก้ไขปัญหาและความขัดแย้ง
3. ปัจจัยสำคัญของแนวความคิด ‘ตัวเลือกที่ 3’
4. ทำไมคุณถึงควรนำมันมาใช้

 
หนังสือเล่มนี้ถูกตีพิมพ์ขายมากกว่า 25 ล้านเล่ม ใน 38 ภาษา Stephen R Covery เป็นนักเขียนที่ได้ความชื่นชมมากที่สุดในโลกคนหนึ่ง หนังสือเล่นนี้ พยายามที่จะเติมเต็มความทะเยอทะยานของเขา คือ การนำเสนอวิธีการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งระหว่างบุคคล ไม่ว่ามันจะหนักหนาสักเพียงใด เพื่อผู้อ่านของเขาจะสามารถนำไปใช้ได้จริงในชีวิต Covey ได้กล่าวว่า แนวความคิด ‘ตัวเลือกที่ 3’ นั้นเป็นแนวทางที่ดีที่สุดเท่าที่เขาเคยค้นพบในชีวิต แนวคิดหลัก ๆ คือ ทุกคนสมควรที่จะได้รับความเคารพ แม้กระทั่งคนที่เราไม่เห็นด้วย เขาสนับสนุนให้คุณพยายามตระหนักเกี่ยวกับคู่ต่อสู้ว่า หากว่าผู้ที่เฉลียวฉลาด เต็มไปด้วยความสามารถและความทุ่มเท ไม่เห็นด้วยกับแนวคิดของคุณ นั่นแปลได้ว่า มันมีบางสิ่งที่คุณไม่เห็นด้วย แต่คุณยังไม่สามารถเข้าใจมัน ดังนั้น คุณจะต้องเข้าใจมันให้ได้ ความคิดนี้อาจจะขัดกับความเป็นจริง บางคนไม่ต้องการที่จะเล่นเกมที่ใช้จิตใจ อย่างไรก็ตาม Convey ได้ทำถูกต้องมาแล้ว Get Abstract ได้นำแนวคิดของเขามาใช้เพื่อหาทางสร้างความเห็นพ้องต้องกัน
 
 
บทสรุป
 

• โลกเต็มไปด้วยปัญหา

ปัญหานั้นมีอยู่ทุกที่ทาง ในความสัมพันธ์ครอบครัว ที่ทำงาน ทั้งระดับทั่วไป ระดับรัฐบาล และ ระดับประเทศ ผู้คนส่วนมากไม่สามารถหาทางออกให้กับปัญหาเหล่านั้น หลายท่านยอมแพ้ และหมดหวัง เหลือเพียงรอและภาวนาเพื่อสิ่งที่ดีกว่า แน่นอนนั้นไม่ใช่ทางออกที่ดีที่สุด
 
ลักษณะนิสัยทั้งหมดที่ได้กล่าวถึงใน ‘The 7 Habits of Highly Effective People’ ของ Convey แนวความคิด ‘ตัวเลือกที่ 3’ นั้นดูเหมือนจะเป็นแนวคิดวิธีการที่มีประสิทธิภาพ ลงตัว และน่าตื่นเต้นมากที่สุด มันได้ความคิดมาจากความคิดที่ว่า กว่าเราจะสามารถเข้าใจถึงหัวใจคน ไม่ใช่เพียงแค่จิตใจหรือความคิด เพียงแค่นั้นไม่ก่อให้เกิดประโยชน์อะไร หลักการนี้เสนอแนวทางในการก้าวผ่านอุปสรรค แต่ก็ไม่ใช่สิ่งที่จะทำกันง่าย ๆ การแก้ปัญหาที่ยากหรือซับซ้อนนั้น ต้องอาศัยการเปลี่ยนแปลงทางความคิดอย่างสุดโต่ง แนวความคิด ‘ตัวเลือกที่ 3’ ขึ้นอยู่กับความสามารถของผู้ใช้ ว่าจะสามารถนำไปปรับใช้ ในเชิงของสภาวะจิตใจได้มากน้อยเท่าใด
 
 

• 3 ตัวเลือก ย่อมดีกว่า 2 ตัวเลือก

แนวความคิด ตัวเลือกที่ 3 นั้นขัดแย้งกับสองตัวเลือกอย่างสิ้นเชิง เปรียบเทียบกับพรรคการเมืองที่ต่างกัน  ฝั่งเสรีกับฝั่งอนุรักษนิยม  พรรค Republican กับ Democrates พนักงานกับผู้บริหาร นักกฎหมายกับนักกฎหมาย ในเมืองกับชานเมือง นักอนุรักษ์ธรรมชาติกับนักพัฒนา ขาวกับดำ ศาสนากับวิทยาศาสตร์ คู่สามีกับภรรยา นักสังคมศาสตร์กับนักลงทุน ผู้ศรัทธากับไม่ศรัทธา ความไม่เชื่อใจและความขัดแย้งนั้นหลีกเลี่ยงไม่ได้ในท้ายที่สุด ซึ่งจะนำไปสู่การเหยียดเชื้อชาติ การอคติ และสงครามในที่สุด
 
แนวคิดที่มีเพียงผิดและถูก ผู้คนมักตีความหมายสิ่งต่าง ๆ ตามความเชื่อของตน เช่น ฉันคือนักอนุรักษ์ธรรมชาติ คือนักคอมมิวนิสต์ นักอนุรักษนิยม ว่ากันไป บางคนเชื่อว่าสิ่งที่เขาเชื่อเป็นการสะท้อนถึงความเป็นมนุษย์ เมื่อมีคนมาวิพากษ์วิจารณ์ความเชื่อของเขา เขาตีความว่าเป็นการถากถาง จึงเกิดการปกป้องความคิดของตัวเอง การคิดลบเช่นนี้เป็นการปิดกั้นความคิดตัวเอง อีกทั้งยังสร้างความยากลำบากในการเปิดรับความคิดใหม่ ๆ ผลของมันมักจะลงเอยโดยการเกิดผู้ชนะและผู้แพ้

 

• ข้อเจรจาที่ไม่ลงตัว

สถานการณ์ที่ลงเอยด้วยเพียงผลแค่ชนะแพ้ หรือแพ้ชนะ ผู้ที่อยู่กึ่งกลางอาจจะต้องการให้ทั้งสองฝ่ายทำการประนีประนอม แต่ข้อตกลงนั้นไม่เคยสนองความต้องการของทุกคน ในทางกลับกัน มันกลายเป็นสถานการณ์ที่เสียล้วน ๆ การยอมรับ การเสียสละ และยอมแพ้ เป็นการกระตุ้นเชื้อเพลิงให้กับความเกลียดชัง การพบกันระหว่างกึ่งกลางในการทำงานร่วมกันจึงเป็นไปได้ยาก
 
ผู้ที่สร้าง 2 ตัวเลือก ไม่ได้คำนึงถึงอีกฝ่ายหนึ่งในฐานะมนุษย์ด้วยกัน แต่ในฐานะคนอื่น ต่างฝ่ายต่างไม่ประนีประนอม หรือคิดถึงอีกฝ่าย  การเผชิญหน้ากันได้เปลี่ยนทัศนคติเป็นการค้นหาเพื่อทำลายล้าง ความคิดแค่ 2 ตัวเลือก มองตัวเองและพันธมิตรว่าเป็นฝ่ายดี เปี่ยมด้วยศีลธรรม ความหนักแน่น และอยู่บนหลักเหตุผล แต่กลับมองอีกฝ่ายว่าเป็นฝั่งร้าย เต็มไปด้วยความชั่ว ทรยศ และโง่เง่า

 

• หลักการทำงานของแนวคิดตัวเลือกที่ 3

แนวคิดตัวเลือกที่ 3 มองลึกลงไปยังความขัดแย้งอย่างแตกต่าง มีมุมมองที่บวกมากกว่า แทนที่จะจมปลักอยู่กับความคิดของตัวเอง ซึ่งก่อให้เกิดความบาดหมางที่แก้ไขไม่ได้ ให้ลองเสนอข้อตกลงกับผู้ที่ท่านถกเถียงว่าพร้อมที่จะลองแนวคิดตัวเลือกที่ 3 หรือไม่ ความคิดที่ยังไม่มีผู้คำนึงถึง
 
แนวคิดตัวเลือกที่ 3 เสริมสร้างการทำงานร่วมกัน ซึ่งทำให้ผลรวมนั้นได้มากกว่าการรวมกันของทุกสัดส่วน การประสานงานกันจะไม่ใช่การปรับเปลี่ยน ไม่ใช่ในเชิงที่ว่า นี่คือหนทางใหม่ในการที่ฉันจะเอาผลประโยชน์จากคุณ แต่มันคือการก่อเกิดผลด้านบวกอย่างที่สุด เช่น การร่วมมือกันระหว่างนักกีฬาในการชิงแชมป์ต่าง ๆ หรือการบรรเลงดนตรี การบินของนกที่รวมตัวกันในรูปตัววี เพื่อที่จะทำให้พวกมันบินได้ไกลขึ้น มากกว่าที่จะบินเดี่ยวโดยลำพัง
 
ผู้ที่ใช้แนวคิดตัวเลือกที่ 3 ตัวอย่างเช่นMohandas Gandhi และ Dr. Martin Luther King Jr. หรือกระทั่ง Dalai Lama องค์กรที่ยึดหลักแนวคิดนี้คือ Bill and Melinda Gates Foundation และ the Swiss Government และ The Historic Iroquois Confederation ผู้คนและองค์กรเหล่านี้ไม่ได้หวั่นกลัวต่อสภาวะยากลำบาก ในมุมมองของพวกเขา ทุก ๆ ปัญหามีทางออกที่สามอยู่เสมอ
 
 

• แนวทางใหม่ด้านการใช้จิตใจ

แนวทางและวัฒนธรรมของเราหล่อหลอมให้เราเป็นเราในปัจจุบัน อย่างไรก็ตาม การที่จะกลายเป็นผู้คิดแบบตัวเลือกที่ 3 คุณจะต้องรวมรวบสภาวะจิตใจของคุณให้เป็นดังนี้


1. ฉันเห็นตัวเอง - หลายคนพยายามลอกเลียนแบบผู้อื่น ทำให้ไม่เป็นตัวของตัวเอง ให้มองตัวเองเหมือน Sui Generis ซึ่งเป็นผู้ตัดสินใจด้วยตนเอง คุณจะไม่สับสนกับข้อโต้แย้งของความคิด กับข้อโต้แย้งในตัวคุณ
 
2. ฉันเห็นคุณ - อย่ามองผู้อื่นจากความคิด กลุ่ม อายุ เพศ เชื้อชาติ ความเห็นทางการเมือง ศาสนา ความด้อย เชื้อชาติ หรือลักษณะทางจิตใจ ของเขาเหล่านั้น สิ่งที่ถูกเหมารวมเหล่านั้น เป็นตัวดึงดูดความเป็นมนุษย์ออกไป อย่านำความคิดด้านลบของผู้อื่นมารวมกับความคิดของเรา กระทำต่อผู้อื่นด้วยความเคารพ นำความเป็นมนุษย์จากหลักปรัชญาของ Ubuntu ชนเผ่าในแอฟริกา ซึ่งการมีความสมบูรณ์ อย่างที่ Elizabeth Lesser ได้กล่าวไว้ว่า ฉันต้องการคุณในการเป็นฉัน และคุณต้องการฉันเพื่อคุณจะได้เป็นคุณ
 
3. ฉันต้องการคุณ อย่าหลีกเลี่ยงความคิดที่เห็นต่างจากคุณ น้อมรับมัน ถามผู้คนว่าเขาคิดเช่นไร ฟังให้ละเอียด พร้อมกับให้ความเคารพ คณะกรรมการชนเผ่า Native American รวมตัวกัน โดยแต่ละคนถือไม้คนละ 1 ไม้ ในขณะที่พูด จะไม่มีใครสามารถเข้ามาหยุดการพูดได้จนกว่าผู้พูดจะปล่อยไม้ออกจากมือ คุณก็เช่นกัน สามารถที่จะใช้แนวคิดนี้ในการทำให้เกิดการพูดที่สร้างสรรค์ได้
 
4. ฉันให้ความร่วมมือกับคุณ แทนที่จะกดขี่ผู้อื่นให้ต่ำลง การทำงานร่วมกับผู้อื่นเพื่อที่จะหาแนวทางแก้ไขปัญหานั้นย่อมดีกว่าสิ่งใด ถึงแม้ว่าคุณจะสามารถทำได้โดยลำพังก็ตาม ระบบเช่นนี้คือการรวมกันคือ หนึ่งบวกหนึ่งเท่ากับสิบ ร้อย หรือกระทั่งพัน ศาสตราจารย์ Horacio Falcao ได้อธิบายไว้ว่า ฉันแสดงให้เห็นตัวตนของฉันเพื่อที่คุณจะไม่กลัวฉัน เพราะฉะนั้นคุณไม่จำเป็นที่จะป้องกันตัวเอง

 

• 4 ขั้นตอนในการทำงานร่วมกัน

การประสานงานกันไม่ได้เกิดขึ้นง่าย ๆ มันต้องอาศัยทักษะทั้ง 4 นี้
 

1. การถามไถ่ถึงอีกฝั่งหนึ่งว่า คุณพร้อมที่จะหาคำตอบที่ดีกว่าทั้งของคุณและฉันไหม นี่เป็นการกำจัดความพยายามในการปกป้องคำตอบของทั้งสองฝ่าย
2. ตั้งขอบเขตของคำตอบที่มีแนวโน้มจะได้ทั้งสองฝ่าย โดยถามคำถามว่า มันควรจะออกมาเป็นรูปแบบใด
3. สร้างทางเลือกที่สามโดยผ่านการทดลองถึงความเป็นไปได้
4. คำนึงถึงคำตอบที่สามารถเป็นไปได้ โดยทุกคนจะสามารถมองเห็นได้เมื่อทุกคนตระหนักถึงมัน

 

• การนำไปใช้ของแนวคิดตัวเลือกที่ 3

ในการทำงาน
ทางเลือก 2 ตัว เสนอแค่การประชันหน้าหรือการหลบหนี สำหรับแนวคิดตัวเลือกที่ 3 การใช้จินตนาการเป็นตัวเดียวที่จำกัดทางเลือกที่เป็นไปได้ ผู้คนมักจะใช้ความโอหังในที่ทำงาน แต่เราห้ามนำสิ่งเหล่านั้นรวมกับการประสานงาน อย่าตอบกลับด้วยการกระทำเชิงลบ ให้ค้นหาว่าผู้ร่วมงานแต่ละคนนั้นคิดอะไรอยู่ และปรับตัวไปกับพวกเขา อย่ากลัวที่จะเป็นผู้ริเริ่มในการนำเสนอทางออกที่สาม หรือเป็นคนแรกในการแสดงการเห็นพ้อง 


ที่บ้าน
การใช้ชีวิตคู่คือที่สุดในการปรับตัว ลูกแต่ละคนเป็นตัวขับเคลื่อนทางเลือกที่สาม ให้ยอมรับคุณค่าของความแตกต่างในแต่ละคน ซึ่งจะนำไปสู่ความปรองดอง ก้าวผ่านความคิดของตัวเองและลองทางเลือกใหม่ ๆ หลีกเลี่ยงความคิดที่ฉันถูก คนอื่นผิด หรือมองหาลักษณะของผู้แพ้ อารมณ์ขันเป็นเครื่องมือที่สำคัญสำหรับคู่แต่งงาน เพื่อจัดการกับความแตกต่างของความคิด ผู้เชี่ยวชาญด้านครอบครัว Brent Barlow กล่าวไว้ว่า ถ้าคุณอยากจะพัฒนาความสัมพันธ์ในคู่ชีวิต ให้มองเข้าไปในกระจก 


ที่โรงเรียน
แนวคิดตัวเลือกที่สามสามารถใช้ได้กับหัวข้อการศึกษา โดยสิ่งสำคัญควรคำนึงถึงศักยภาพความเป็นผู้นำ เช่น ใน The Leader in Me หนังสือของ Covey อธิบายไว้ว่า  การต่อยอดการศึกษา ควรจะสร้างบนพื้นฐานปรัชญาว่า เด็กนักเรียนเป็นผู้นำของชีวิตเขาเอง 


กฎระเบียบ
งานวิจัยได้ค้นพบว่า นักกฎหมายนั้นเป็นผู้ไม่มีความสุขกับชีวิต อาจจะเป็นเพราะว่าเขาใช้ชีวิตเพื่อหาทางออก ซึ่งมีเพียงสองตัวเลือกเท่านั้น เป็นโอกาสที่ดีที่จะใช้แนวคิดตัวเลือกที่สาม ในรูปแบบของการกำจัดข้อขัดแย้ง เช่น การอยู่กึ่งกลาง ได้กำลังนำเข้าสู่กระบวนการทางกฎหมาย แนวทางนี้จะนำไปสู่ผลลัพธ์ที่ดีกว่าการฟ้องร้องคดี 


ในสังคม
เมื่อพูดถึงปัญหาในสังคม เราสามารถแบ่งได้เป็นเช่นนี้ ฝั่งขวาผู้สนับสนุน ความเสรีของตัวบุคคล และฝั่งซ้ายผู้สนับสนุน ความรับผิดชอบต่อสังคมส่วนรวม ทางเลือกที่สามนั้นเปิดกว้างอยู่ เช่น Nobel Laureate Muhammad Yunus บิดาแห่งวงการให้เงินกู้แก่บริษัทในประเทศกำลังพัฒนา ซึ่งเขาได้ช่วยหลายล้านคนให้รอดพ้นจากความยากจน เขาเชื่อว่าฝั่งซ้ายต้องการกระจายเงินออกไป ในขณะที่ฝั่งขวาได้สละตัวเองเพื่อการค้าเสรี แต่นั่นเป็นการยิ่งทำให้ความยากจนมีมากขึ้น Yunus เสนอทางเลือกที่สาม ซึ่งก็คือ การค้าเพื่อสังคม เพื่อเป็นการแก้ไขปัญหาทางสังคม 


ในโลกความเป็นจริง
ข้อขัดแย้งที่ยืดเยื้อและรุนแรงอย่างความขัดแย้งของอิสราเอลและปากีสถาน ทั้งสองฝั่งสามารถเรียนรู้ได้จากคนสวิตเซอร์แลนด์ ผู้อยู่กึ่งกลางในทุกสถานการณ์ คนสวิตเซอร์แลนด์เป็นศูนย์รวมทั้งแคลทอลิกและโปแตสแตนต์ พวกเขาอยู่กันด้วยความเคารพ ใช้ตัวเลือกที่สามในด้านความคิด ซึ่งก่อให้เกิดความสำเร็จ ความอดกลั้น และความสงบในสังคม 


ในด้านการใช้ชีวิต
Pablo Casals นักเล่นเชลโลที่เก่งที่สุดก็ว่าได้ เขาได้แสดงในยุด 90 โดยฝึกซ้อมกว่า 3 ชั่วโมงในแต่ละวัน เมื่อเขาถูกถามว่าทำไมขยันถึงขนาดนั้น เขาตอบว่า เขาได้เห็นถึงพัฒนาการของเขา เขาเห็นว่าตัวเขากำลังเก่งขึ้นเรื่อยๆ ความคิดเห็นของเขาช่างงดงาม เขาเชื่อว่าสิ่งที่ดีที่สุดนั้นกำลังเกิดขึ้น เมื่อคุณลงมือทำมันก็จะเกิดขึ้น ไม่มีคำว่าสายเกินไปในการทำสิ่งที่มีคุณค่า 


การใช้แนวทางเลือกที่สามในการทำงาน

ในการแก้ไขปัญหาของคุณ 
การบั่นทอนของจิตใจหรือกำลังแรงนั้น จะชะลอความสำเร็จของคุณ ผู้คนที่คุณร่วมงานด้วยอาจจะยากที่จะเข้าถึงพวกเขา แต่อย่าเพิ่งยอมแพ้ หรือใช้กระบวนการการป้องกันความคิด เมื่อเผชิญกับอุปสรรค ให้รักษามาตรฐานตนเอง ทำจิตใจนิ่งสงบ และเป็นตัวของตัวเองให้มากที่สุด
 
ในการจะหาแรงกระตุ้น
คุณต้องสร้างกรอบความคิดขึ้นมา พัฒนาและนำแนวทางเลือกที่สามมาประยุกต์ใช้ในการแก้ปัญหาต่อ เพื่อให้พ้นจากกรอบความโอหังของตัวเอง คุณไม่จำเป็นจะต้องทำถูกต้องทุกครั้งไป รับผิดชอบตนเอง กล่าวขอโทษต่อคนที่คุณทำไม่ดีด้วย และให้อภัยกับคนที่ทำร้ายคุณ
รักษาคำสัญญาของคุณ หาโอกาสผ่อนคลายจิตใจตนเอง เช่น การเดินเล่นในสวน เพื่อตัดตัวเองจากโลกภายนอก

 
ทุกคนมีลักษณะที่พิเศษอยู่ในตัวเอง อย่างที่ Casals ได้กล่าวไว้ เด็กต้องรู้ว่าตัวเขาคือสิ่งมหัศจรรย์ ตั้งแต่ต้นจบจบ ไม่ว่าเมื่อใด จะไม่มีใครที่จะพิเศษเท่าตัวเขาเองอีกแล้ว อย่าเปรียบเทียบตัวเองกับผู้อื่น ช่วยเหลือผู้อื่น ผู้ด้อยโอกาสให้มีโอกาส เมื่อทุกสิ่งไม่เป็นไปอย่างที่ต้องการ พักเสียก่อนแล้วลองทำใหม่ ฝึกตัวเองให้คิดแบบแนวทางเลือกที่สาม ใช้มันอย่างมีประสิทธิภาพ รวมมันเข้ากับศีลธรรมที่ดีงาม เป้าหมายของคุณคือการสร้างสถานการณ์ที่ได้ทั้งสองฝ่าย เมื่อทั้งสองฝ่ายไม่ประสบความสำเร็จ การไม่มีข้อตกลงมักจะเป็นตัวเลือกที่ดีที่สุด คุณสามารถดึงเอาสิ่งที่ดีที่สุดออกมาได้ ไม่ว่าสถานการณ์จะเป็นอย่างไรก็ตามครับ